Steeds meer Nederlandse zorgverzekeraars schrappen alternatieve therapieën uit hun aanvullende pakketten. Denk aan behandelingen zoals homeopathie, acupunctuur, chiropractie en reiki. Waar deze vormen van zorg jarenlang (gedeeltelijk) werden vergoed, komt daar nu abrupt verandering in.
Wat betekent dit voor patiënten die vertrouwen op deze therapieën? En wat zijn de bredere gevolgen voor de zorgmarkt?
Wat zijn alternatieve therapieën?
Alternatieve of complementaire therapieën zijn behandelwijzen die buiten de reguliere geneeskunde vallen. Voorbeelden zijn:
- Acupunctuur
- Homeopathie
- Chiropractie
- Natuurgeneeskunde
- Reiki
- Ayurveda
- Osteopathie
Deze behandelingen worden vaak gekozen vanwege hun holistische benadering of vanwege chronische klachten waarvoor reguliere zorg onvoldoende helpt.
Waarom stoppen zorgverzekeraars met vergoeding?
Zorgverzekeraars baseren hun beleid steeds vaker op wetenschappelijke effectiviteit en kostenbeheersing. Alternatieve therapieën hebben volgens hen:
- Onvoldoende wetenschappelijk bewijs van werkzaamheid
- Geen plaats in de evidence-based zorgstandaarden
- Relatief hoge vergoedingskosten bij beperkte bewezen effectiviteit
Daarnaast groeit de maatschappelijke druk om zorggeld alleen te besteden aan bewezen werkzame behandelingen.
Welke verzekeraars zijn gestopt?
Onder andere:
- Zilveren Kruis heeft per 2024 diverse alternatieve behandelingen uit aanvullende pakketten gehaald
- VGZ vergoedt acupunctuur en homeopathie alleen nog bij erkende beroepsverenigingen
- CZ en Menzis hebben in 2025 de vergoeding voor meerdere alternatieve therapieën volledig afgeschaft
Wat zijn de gevolgen voor verzekerden?
Voor veel mensen betekent dit:
- ❌ Geen vergoeding meer bij hun favoriete behandelaar
- 💸 Hogere eigen kosten bij voortzetting van therapieën
- 🔄 Overstap naar andere verzekeraar of pakket
- 😔 Minder keuzevrijheid in behandelmethodes
Voor chronisch zieken of mensen die alternatieve zorg zien als aanvulling op reguliere zorg, voelt dit als een stap terug.
Wat zegt de alternatieve zorgsector?
Beroepsverenigingen en therapeuten waarschuwen dat deze ontwikkeling:
- Leidt tot minder toegankelijkheid van zorg
- Eenzijdige nadruk legt op technocratische geneeskunde
- De keuzevrijheid van de patiënt ondermijnt
- Preventieve zorg ontmoedigt, terwijl juist die de zorgkosten kan verlagen
Sommige therapeuten zoeken nu aansluiting bij complementaire beroepsregisters of gaan over op abonnementsmodellen.
Wat kun je als consument doen?
1. Check je polisvoorwaarden grondig
Kijk of jouw behandeling nog vergoed wordt, en onder welke voorwaarden (bijv. lidmaatschap beroepsvereniging, maximale tarieven).
2. Overweeg aanvullende verzekeringen
Sommige kleinere verzekeraars bieden nog pakketten met dekking voor alternatieve zorg – maar wees alert op premiekosten.
3. Informeer bij je behandelaar
Sommige therapeuten bieden korting of gespreide betaling als vergoeding vervalt.
4. Denk na over je eigen zorgstrategie
Is de therapie essentieel voor jouw welzijn, of zijn er (gedeeltelijk) reguliere alternatieven?
Blijft alternatieve zorg helemaal verdwijnen?
Niet per se. De vraag blijft bestaan – zeker bij stressklachten, chronische pijn, slaapproblemen en mentale ondersteuning. De komende jaren zal de sector waarschijnlijk:
- Zich sterker professionaliseren
- Meer investeren in wetenschappelijk onderzoek
- Samenwerkingen zoeken met reguliere zorg (bijv. huisartsen die mindfulness aanbevelen)
Het wordt een beweging richting integratieve zorg: niet óf-óf, maar én-én – mits bewezen effectief.
Conclusie: het einde van vrijblijvende vergoeding
De beslissing van zorgverzekeraars om alternatieve therapieën te schrappen uit hun pakketten is een duidelijk signaal: vergoed wordt alleen wat werkt volgens de wetenschap. Voorstanders van holistische zorg voelen zich tekortgedaan, maar verzekeraars willen meer controle over de kosten en effectiviteit.
In deze nieuwe realiteit wordt jouw gezondheid niet alleen bepaald door je keuze van arts, maar ook door de kleine lettertjes in je polis.
