Studenten die hun diploma weggooien uit protest tegen studieschulden – het lijkt een wanhoopsdaad, maar het is een krachtige en symbolische actie van een generatie die zich in de steek gelaten voelt. In Nederland en daarbuiten groeit het verzet tegen het schuldenstelsel. Jonge afgestudeerden willen een duidelijk signaal afgeven: “Ons papiertje was het niet waard.”
Maar wat zit er precies achter deze opvallende protestvorm, en wat hopen deze jongeren ermee te bereiken?
Hoe is het zover gekomen?
De protestacties komen voort uit diepe frustratie over het leenstelsel dat in 2015 werd ingevoerd. In plaats van een basisbeurs, moesten studenten alles lenen – vaak tienduizenden euro’s. De belofte: goed onderwijs leidt tot een goede baan, en dus komt het geld wel terug.
De realiteit? Veel jongeren komen moeilijk aan werk, hebben jarenlange afbetaling voor de boeg en ervaren enorme financiële én mentale druk.
Cijfers die de actie verklaren
De cijfers liegen niet:
- Gemiddeld hebben Nederlandse studenten rond de €28.000 studieschuld bij DUO.
- Meer dan 1 op de 3 jongvolwassenen ervaart stress of angst over terugbetaling.
- Jongeren met schulden stellen vaker grote beslissingen uit, zoals het kopen van een huis of het starten van een gezin.
- Volgens het CBS heeft ruim 60% van de afgestudeerden een schuld langer dan 10 jaar.
Het gevolg? Jongeren voelen zich dubbel gestraft: eerst schulden, dan pas kansen – en zelden in die volgorde.
Waarom het diploma weggooien?
Het weggooien van een diploma is symbolisch én confronterend:
- Het is een visueel sterk gebaar tegen een systeem dat in hun ogen faalt.
- Ze willen duidelijk maken dat het papiertje geen garantie op bestaanszekerheid biedt.
- Het protest is vaak gericht aan politiek Den Haag, met de boodschap: “Herstel het vertrouwen, en compenseer ons.”
Sommige studenten verscheuren hun diploma letterlijk voor de camera, anderen posten video’s waarin het in de prullenbak verdwijnt. De boodschap is helder: “Jullie beleid heeft onze toekomst uitgehold.”
Wat zijn de eisen van deze studenten?
De beweging achter het protest stelt verschillende eisen aan de overheid:
✅ Structurele schuldencompensatie voor de generatie zonder basisbeurs
✅ Herinvoering van de basisbeurs voor nieuwe studenten (deels al toegezegd)
✅ Meer transparantie en rechtvaardigheid binnen het onderwijsbeleid
✅ Betere voorlichting over lenen en terugbetalen
Organisaties zoals FNV Young & United en studentenplatforms als LSVb (Landelijke Studentenvakbond) ondersteunen de acties en voeren zelf ook campagne voor compensatie.
Hoe reageert de politiek?
In Den Haag is de discussie over het leenstelsel al jaren onderwerp van debat. De basisbeurs keert terug vanaf studiejaar 2023-2024, maar veel studenten voelen zich “vergeten” door de overheid.
De voorgestelde compensatie voor pechstudenten bedraagt maximaal €1.436, afhankelijk van de studiesituatie – een bedrag dat velen als symbolisch en ontoereikend ervaren.
Wat kunnen toekomstige studenten doen?
Voor nieuwe studenten is het belangrijk om goed geïnformeerd te kiezen. Enkele tips:
- Maak een duidelijke begroting vóórdat je gaat lenen.
- Informeer naar beurzen, bijbanen en aanvullende regelingen.
- Praat met je opleiding over kansen op werk en doorstroom.
- Denk kritisch na over je studiekeuze én je motivatie.
Maar vooral: laat je niet wijsmaken dat studieschuld “goede schuld” is – schuld is schuld, en het heeft invloed op je toekomst.
Conclusie: een weggegooid diploma als wake-up call
Het diploma dat in de vuilnisbak verdwijnt is geen verspilling – het is een wanhoopskreet van een generatie die zich bedrogen voelt door een beloofd toekomstperspectief dat uitbleef.
Wat ooit symbool stond voor succes, voelt nu voor velen als een bewijs van schuld. Tijd voor een systeem waarin leren geen last is, maar weer een investering in jezelf – zonder financiële valkuil.
