De nieuwste trend onder jongeren komt niet in de vorm van dansjes of virale filters – maar in stilte. Letterlijk. De zogeheten TikTok-challenge ‘rustdag’ gaat viraal op middelbare scholen: jongeren dagen elkaar uit om 24 uur lang volledig zonder digitale prikkels te leven. Geen telefoon. Geen TikTok. Geen muziek. Geen schermen. Alleen rust.
Maar is het een serieuze poging tot digitale detox? Of een vluchtige hype met bijwerkingen?
Wat is de TikTok ‘rustdag’ precies?
De challenge is ontstaan op TikTok en verspreidde zich in korte tijd via schoolpleinen en groepsapps. De regels zijn simpel:
- Geen telefoon of smartwatch
- Geen sociale media, tv of internet
- Geen muziek, podcasts of games
- Alleen noodzakelijke communicatie zoals noodoproepen
- Focus op rust, natuur, lezen of dagdromen
De uitdaging duurt 24 uur, meestal van vrijdagavond tot zaterdagavond.
Waarom doen jongeren dit?
In tegenstelling tot veel trends die draaien om prestatie of uiterlijk, draait de ‘rustdag’ juist om zelfreflectie en ontprikkeling. Jongeren geven zelf aan:
- “Ik merkte hoe vaak ik naar m’n scherm grijp zonder reden.”
- “Na een paar uur voelde ik me rustiger in mijn hoofd.”
- “Eindelijk tijd om met mijn vader een echt gesprek te voeren.”
Mogelijke drijfveren:
- Oververmoeidheid door constante notificaties
- Drang naar zelfbeheersing en mentale rust
- Reactie op overdaad aan digitale prikkels en social media
- Wil om bewustzijn te creëren onder klasgenoten
Digitale overbelasting onder jongeren
Volgens het Trimbos-instituut ervaart ruim 40% van de jongeren stress door schermgebruik. Ze slapen slechter, hebben concentratieproblemen en geven aan zich vaak ‘leeg’ te voelen. Een challenge zoals deze lijkt daar een tegenbeweging op te zijn.
Bovendien blijkt uit Europees onderzoek dat jongeren gemiddeld meer dan 6 uur per dag op een scherm kijken – buiten schooltijd om. De behoefte aan een digitale pauze is dus groter dan gedacht.
Wat zeggen scholen en ouders?
Scholen reageren gemengd. Sommigen juichen het initiatief toe en geven ruimte in de mentorles om over de challenge te praten. Andere scholen zijn voorzichtig en vrezen groepsdruk of overdrijving.
Ouders melden opvallende observaties:
- Kinderen die creatiever spelen of boeken lezen
- Meer rust in huis zonder ‘ping’-geluiden
- Maar ook lichte ontwenningsverschijnselen zoals onrust en verveling
Wat zijn de voordelen van een ‘rustdag’?
✅ Beter slapen
✅ Meer focus op school en sociale contacten
✅ Creatievere bezigheden (schrijven, tekenen, wandelen)
✅ Vermindering van stress en ‘FOMO’-gevoelens
✅ Bewustwording van digitale gewoontes
Zijn er ook risico’s?
Zoals bij elke trend bestaat het risico dat de challenge wordt:
- Gedreven door groepsdruk: “Als je je telefoon pakt, faal je”
- Te extreem doorgevoerd, waardoor noodzakelijke communicatie (bijv. met ouders) uitvalt
- Gebruikt als excuus om zich tijdelijk af te sluiten van de buitenwereld
Daarom is het belangrijk dat jongeren zelf het nut ervaren, in plaats van alleen mee te doen omdat het ‘moet’.
Hoe kun je zelf een ‘rustdag’ proberen?
- Kondig het aan bij familie of huisgenoten
- Stel je telefoon in op vliegtuigstand of leg hem in een afgesloten doos
- Maak een planning met analoge activiteiten: tekenen, wandelen, lezen
- Observeer je gevoelens – voel je je rustiger of juist onrustiger?
- Reflecteer na afloop – wat wil je vaker doen?
Conclusie: hype of helende gewoonte?
De TikTok-rustdag is méér dan een trend. Het laat zien dat jongeren zich steeds bewuster worden van de invloed van schermen op hun mentale gezondheid. In een wereld vol prikkels blijkt stilte opeens revolutionair.
Of het een hype is of het begin van een gezondere generatie, hangt af van wat we ermee doen. Eén ding is zeker: 24 uur zonder scherm is misschien wel precies wat we nodig hebben.
